«Σήριαλ» δίχως τέλος η κατασκευή μουσείου στη Δοξιπάρα Έβρου

Ομόφωνο ψήφισμα αγωνίας από το Δημοτικό Συμβούλιο της Ορεστιάδας

 

Ομόφωνο ψήφισμα αγωνίας από το Δημοτικό Συμβούλιο της Ορεστιάδας

Μία θλιβερή ιστορία ελληνικής τρέλας και γραφειοκρατίας είναι η υπόθεση της προβολής και ανάδειξης των σπουδαίων ευρημάτων του τύμβου της Μικρής Δοξιπάρας-Ζώνης, μέσα από τη δημιουργία ενός μουσείου, το οποίο καρκινοβατεί εδώ και πολλά χρόνια. Μάλιστα, ο κίνδυνος για μεταφορά των αρχαιοτήτων σε κάποιο άλλο μουσείο, στο Αρχαιολογικό της Κομοτηνής, όπως φημολογείται, προκαλεί μεγάλη ανησυχία στους κατοίκους του βορείου Έβρου που ξέρουν καλά πόσο θα βοηθούσε την περιοχή, σε όλα τα επίπεδα, η λειτουργία ενός τέτοιου μουσείου.

Το θέμα απασχόλησε τη συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου Ορεστιάδας, το οποίο, ομόφωνα, κατέληξε σε έκδοση ψηφίσματος. Αναλυτική εισήγηση για το θέμα παρουσίασε ο Αντιδήμαρχος Τεχνικής Υπηρεσίας Αρχοντής Αρχοντίδης.

Όπως είναι γνωστό, η ανασκαφική έρευνα στον χώρο ξεκίνησε το 2000, ενώ η έρευνα στον ταφικό τύμβο της Μικρής Δοξιπάρας-Ζώνης άρχισε το 2002 από τη ΙΘ΄ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων Θράκης (περιφερειακή υπηρεσία του Υπουργείου Πολιτισμού), με υπεύθυνους αρχαιολόγους τον κ. Διαμαντή Τριαντάφυλλο, Διευθυντή τότε της Εφορείας και την κα Δόμνα Τερζοπούλου.

Τον Φεβρουάριο του 2011 το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο ενέκρινε τη δημιουργία ενός θολωτού κελύφους για την προστασία και ανάδειξη του ταφικού τύμβου της Μικρής Δοξιπάρας- Ζώνης. Σύμφωνα με την προμελέτη, τα ευρήματα θα βρίσκονταν κάτω από τον τύμβο, με μόνη ορατή όψη τη δυτική πλευρά, ο δε επισκέψιμος χώρος της έκθεσης θα ήταν 1.380 τμ. Αντίγραφα των εξαρτημάτων από τις άμαξες θα συνόδευαν τους σκελετούς των ζώων και θα παρέμεναν στο έδαφος, στα σημεία που βρέθηκαν. Στην ίδια θέση θα διατηρούνταν και οι λάκκοι με τις καύσεις των νεκρών.

Η έκθεση, που θα περιελάμβανε περισσότερα από 1.000 αντικείμενα, θα συνοδεύονταν από πλούσιο εποπτικό υλικό, το οποίο θα αναφερόταν όχι μόνο στις καύσεις των νεκρών, αλλά και στην εξέλιξη της τεχνολογίας των αμαξών από τα προϊστορικά χρόνια και μέχρι τη δεκαετία του ’60. Με την ολοκλήρωση της μελέτης του κελύφους, την έγκρισή του από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο και την έναρξη του διαγωνισμού, η κατασκευή του δεν θα έπαιρνε πάνω από δύο χρόνια. Το έργο είχε ήδη ενταχθεί στο ΕΣΠΑ ενώ ο προϋπολογισμός του ανέρχονταν στο ποσό των 5.000.000 ευρώ.

Κατά την προηγούμενη κυβερνητική περίοδο και σε επερώτηση που είχε καταθέσει ο Βουλευτής Έβρου κύριος Δημοσχάκης στη Βουλή για το συγκεκριμένο θέμα η απάντηση του Υπουργού ήταν το όλο έργο της ανάδειξης βρίσκεται σε προγραμματισμό πρώτης προτεραιότητας στο ΠΕΠ 2014-2020, με προϋπολογισμό περίπου 550.000 ευρώ .

«Παρόλα αυτά και ενώ έχει αναγνωριστεί από τις εκάστοτε διευθύνσεις του Υπουργείου Πολιτισμού και των εμπλεκόμενων αρμόδιων φορέων το υψηλό πολιτιστικό και ιστορικό ενδιαφέρον του πεδίου της Μικρής Δοξιπάρας η κατάσταση που επικρατεί έως και σήμερα με υλικά θερμοκηπίου για προστασία, ελλιπής φύλαξη και άθλιες συνθήκες συντήρησης των ευρημάτων ΔΕΝ περιποιεί τιμή για το Ελληνικό Κράτος» σημείωσε χαρακτηριστικά ο κ. Αρχοντίδης.

Την παρούσα στιγμή είναι σε ισχύ τριμερής Προγραμματική Σύμβαση μεταξύ του Υπουργείου Πολιτισμού, της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης και των Κτιριακών Υποδομών (Α.Ε.) (ΚΤ.ΥΠ.) και η οποία έχει πολλάκις απασχολήσει το περιφερειακό συμβούλιο.

Σε ό,τι αφορά στο ιστορικό της υπόθεσης, η εν λόγω Προγραμματική Σύμβαση υπογράφηκε στις 2 Αυγούστου 2010, μεταξύ του Υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού, του Νομαρχιακού Διαμερίσματος Έβρου και του Ταμείου Διαχείρισης Πιστώσεων για την Εκτέλεση Αρχαιολογικών Έργων (Τ.Δ.Π.Ε.Α.Ε.), είχε δε σαν σκοπό την εκπόνηση ολοκληρωμένης προμελέτης, οριστικής μελέτης, μελέτης εφαρμογής και τευχών δημοπράτησης, για την κατασκευή ενός μουσειακού χώρου και βοηθητικών κτισμάτων, με στόχο την προστασία και ανάδειξη των ευρημάτων του ταφικού τύμβου της Μικρής Δοξιπάρας – Ζώνης, Νομού Έβρου.

Το 2012, ύστερα από πρόταση του Ταμείου Διαχείρισης Πιστώσεων για την Εκτέλεση Αρχαιολογικών Έργων (Τ.Δ.Π.Ε.Α.Ε.) και με τη σύμφωνη γνώμη των άλλων εταίρων, τη σύμβαση συνυπέγραψε ως νέο συμβαλλόμενο μέρος, και η εταιρία ΘΕΜΙΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΗ Α.Ε., προκειμένου να συμβάλλει στην ολοκλήρωση των απαραίτητων μελετών, δεδομένου ότι διαθέτει τόσο το εξειδικευμένο προσωπικό όσο και το απαραίτητο λογισμικό. Ως επιστέγασμα της παραπάνω συνεργασίας υπήρξε και η έκδοση σχετικής απόφασης του Υπουργείου Πολιτισμού & Αθλητισμού (Αριθ.πρωτ 117670/13429/850/245/09-05-2014) περί έγκρισης της προμελέτης «Ανέγερση κτηρίων για την προστασία και ανάδειξη του ταφικού τύμβου της Μικρής Δοξιπάρας – Ζώνης», καθώς και των «Αρχών μουσειολογικού – μουσειογραφικού σχεδιασμού του κτηρίου προστασίας του Ταφικού Τύμβου της Μικρής Δοξιπάρας – Ζώνης», Π.Ε. Έβρου της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης»

Ωστόσο, στην πορεία, το Ταμείο Διαχείρισης Πιστώσεων για την Εκτέλεση Αρχαιολογικών Έργων καταργήθηκε, πλην όμως οι προγραμματικές συμβάσεις πολιτισμικής ανάπτυξης στις οποίες συμβαλλόμενο είναι το Τ.Δ.Π.Ε.Α.Ε. εξακολουθούν να παράγουν έννομα αποτελέσματα. Από την άλλη, η εταιρία ΘΕΜΙΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΗ Α.Ε. διατήρησε τη νομική της προσωπικότητα μέχρι τις 31.07.2015, ενώ μετά συγχωνεύτηκε στη νέα εταιρία με την επωνυμία ΚΤΙΡΙΑΚΕΣ ΥΠΟΔΟΜΕΣ Α.Ε. Έτσι, το περιφερειακό συμβούλιο κλήθηκε το 2014 να εγκρίνει την υπογραφή της Επικαιροποιημένης Προγραμματικής Σύμβασης Πολιτισμικής Ανάπτυξης μεταξύ της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης / Π.Ε. Έβρου, του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού και της εταιρείας «ΘΕΜΙΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΗ» ΑΕ για την ολοκλήρωση του έργου «Μελέτη για την προστασία και ανάδειξη των ευρημάτων του ταφικού τύμβου της Μικρής Δοξιπάρας – Ζώνης, Π.Ε. Έβρου».

Σημειώνεται πως το κόστος της μελέτης ανέρχεται στις 75.000 ευρώ περίπου και η χρηματοδότησή της είναι από την Περιφέρεια ΑΜΘ. Μετά την εκπόνηση της μελέτης θα ακολουθήσουν οι απαραίτητες αδειοδοτήσεις του έργου από το υπουργείο Πολιτισμού και τις «Κτιριακές Υποδομές»

«Θα πρέπει να τονίσω με τον πλέον κατηγορηματικό τρόπο και για να αποφύγουμε την δημαγωγία σε ένα τόσο πολύ σημαντικό για την περιοχή και το Δήμο μας θέμα πως ο Δήμος ΟΥΔΕΜΙΑ αρμοδιότητα και ευθύνη έχει για την κατάσταση αυτή», επισήμανε ο κ. Αντιδήμαρχος, τονίζοντας πως όλα τα τελευταία χρόνια ο Δήμαρχος Ορεστιάδας επεδίωξε επανειλημμένως και με κάθε Πολιτικό Προϊστάμενο του Υπουργείου Πολιτισμού να δοθεί τελική λύση στο θέμα χωρίς όμως να προχωρούν με γοργούς ρυθμούς οι διαδικασίες που επιβάλει η Προγραμματική Σύμβαση. Επεδίωξε μάλιστα πολλές φορές να συμμετέχει ο Δήμος σε αυτήν ή σε μια άλλη Προγραμματική Σύμβαση που σκοπό θα είχε την ανάδειξη και προβολή του Τύμβου Μικρής Δοξιπάρας – Ζώνης. Είχε πληθώρα συναντήσεων με τον αρχαιολόγο Διαμαντή Τριαντάφυλλο, Διευθυντή τότε της Εφορείας Αρχαιοτήτων Θράκης ο οποίος συμμεριζόταν πλήρως τις απόψεις που εξέφραζε ο Δήμαρχος και πίεζε με τον δικό του τρόπο προς την κατεύθυνση αυτή καθώς και τουλάχιστον 6 συναντήσεις και με τις 3 διαδοχικές Διοικήσεις των Κτιριακών Υποδομών ΑΕ.

Εξάλλου, η αλληλογραφία από τον Δήμο Ορεστιάδας, με έγγραφες πιέσεις προς τους αρμόδιους φορείς για την ολοκλήρωση των διαδικασιών που όριζε η τριμερής Προγραμματική Σύμβαση ξεπερνούν τις εκατό σελίδες!

«Ως εκ τούτου και λόγω της αναλγησίας που επιδεικνύεται από εμπλεκόμενους φορείς το μόνο βέβαιο είναι ένα: Πως η κατασκευή του Μουσείου καρκινοβατεί από το 2003 και ο μόνος χαμένος της υπόθεσης είναι ο Δήμος μας, οι κάτοικοι της περιοχής και μέσω της ανάδειξης του ιστορικού και πολιτισμικού μας πλούτου η τουριστική προβολή και επισκεψιμότητα της ευρύτερης περιοχής» σημείωσε ο κ. Αρχοντίδης.

Βασικά σημεία του ψηφίσματος

Σας καθιστούμε σαφές πως:

- Η σπουδαιότητα των αρχαιολογικών ευρημάτων στον Τύμβο Μικρής Δοξιπάρας – Ζώνης είναι μείζονος σημασίας για την ιστορική και πολιτισμική κληρονομιά της περιοχής μας αλλά και το διαβατήριο μας για την Τουριστική αναβάθμιση και ανάπτυξη της περιοχής.
- Απαιτούμε επιτέλους να ολοκληρωθούν οι διαδικασίες που έχουν προβλεφθεί μέσα από την τριμερής Προγραμματική Σύμβαση ώστε να δημιουργηθεί το Μουσείο Αρχαιολογικού Χώρου Μικρής Δοξιπάρας – Ζώνης στον συγκεκριμένο και μόνο χώρο και δεν θα επιτρέψουμε σε κανέναν ούτε καν να συζητήσει την μεταφορά των ευρημάτων σε άλλο χώρο εκτός αυτού, πόσο δε μάλλον να το πράξει.
- Απαιτούμε την σύγκληση συνάντησης όλων των εμπλεκόμενων φορέων με απαραίτητη τη συμμετοχή του Δήμου Ορεστιάδας μέσω του Δημάρχου της.

Παρέμβαση Γκουγκουσκίδου

Από την πλευρά της, η επικεφαλής της παράταξης «Δήμος Ορεστιάδας – Τοπος να ζω» Μαρία Γκουγκουσκίδου, σε παρέμβασή της, έκανε λόγο για «ναυάγιο» στα σχέδια της δημιουργίας μουσείου.

«Δυστυχώς αδιαφορία και αναίτιες καθυστερήσεις από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς – Κυβερνήσεις, Περιφερειακές και Δημοτικές Αρχές – οδήγησαν ένα έργο πνοής σε ναυάγιο.

Ο Δήμαρχος προφανώς αντιλαμβάνεται τις αρνητικές εξελίξεις και για να αποσείσει τις ευθύνες που του αντιστοιχούν, έφερε στο δημοτικό συμβούλιο της Τρίτης 17 Δεκεμβρίου ένα ψήφισμα που θα δείχνει ότι η διεκδίκηση για τη δημιουργία Μουσείου στη Μικρή Δοξιπάρα- Ζώνη είναι ακόμα ζωντανή. Φόρτωσε δε τις ευθύνες, όπως συνηθίζει, για τη μέχρι τα τώρα απραξία στις συχνές αλλαγές Υπουργών Πολιτισμού και Γενικών Γραμματέων.

Εμείς ποτέ δεν ξεχάσαμε το όνειρο για τη δημιουργία του Μουσείου. Ήταν ψηλά στην ατζέντα μας όλα τα προηγούμενα χρόνια. Είναι για μας ένα εμβληματικό έργο.

Καλούμε την Κυβέρνηση, την Περιφέρεια, τον Δήμο Ορεστιάδας να βάλουν σε πρώτη προτεραιότητα το έργο. Είναι η τελευταία ευκαιρία να χαραχθεί μια στρατηγική ανάπτυξης για τον Βόρειο Έβρο».

Κική Ηπειρώτου
Η Γνώμη της Θράκης