Αποκλειστική συνέντευξη του Λάκωνα Επισκόπου Τολιάρας και Νοτίου Μαδαγασκάρης στον «Λακωνικό Τύπο»
Αποκλειστική συνέντευξη του Λάκωνα Επισκόπου Τολιάρας και Νοτίου Μαδαγασκάρης στον «Λακωνικό Τύπο»
Στην αφρικανική ήπειρο και ειδικότερα στην επισκοπική περιφέρεια Τολιάρας και Νοτίου Μαδαγασκάρης οι κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες που επικρατούν, υποχρεώνουν τους ντόπιους να δίνουν έναν καθημερινό αγώνα επιβίωσης και μακροημέρευσης. Σε αυτή την επίπονη πραγματικότητα, η παρέμβαση και στήριξη της Ορθόδοξης Εκκλησίας είναι καταλυτικής σημασίας, μέσω του ιεραποστολικού έργου το οποίο επιδιώκει να προσφέρει σωματική και πνευματική «τροφή».
Επικεφαλής του δύσκολου εγχειρήματος είναι τον τελευταίο χρόνο ο θεοφιλέστατος Επίσκοπος Νοτίου Μαδαγασκάρης και Τολιάρας κ. Πρόδρομος. Ο καταγόμενος από το Δαφνί Λακωνίας ιερωμένος, ο οποίος τον Νοέμβριο του 2018 ανέλαβε τη θεάρεστη ποιμαντική διακονία σε μία από τις φτωχότερες χώρες στον κόσμο, έχει χαρακτηρίσει τον εαυτό του «παγκόσμιο ζητιάνο» με προοπτική ενός ευοίωνου μέλλοντος για το ποίμνιό του. Στο παρελθόν έχει απευθύνει πατρικό κάλεσμα για στήριξη και συμβολή στο έργο της Εκκλησίας, ώστε να ξεπεραστούν οι συνέπειες της ανέχειας και της φτώχειας για τους κατοίκους αυτή της «ξεχασμένης» γωνιάς του πλανήτη.
Ο κ. Πρόδρομος, ο οποίος στις 7/1 γιόρτασε τα ονομαστήριά του δεχόμενος ευχές από ανθρώπους όλων των ηλικιών που αποτελούν το ποίμνιό του, ανοίγει την καρδιά του, μιλώντας αποκλειστικά στον «Λακωνικό Τύπο». Αναφέρεται στο ιεραποστολικό έργο που επιτελεί, τις αρχές και αξίες του Ορθόδοξου Χριστιανισμού, τις θρησκείες, την αγάπη που αποτελεί «μοχλό» της ποιμαντορίας, ενώ δεν παραλείπει να μνημονεύσει τη «δική» του Ιερά Μονή Αγίων Αναργύρων Πάρνωνος, την κοινότητα που έδωσε το έναυσμα για τη διαδρομή του και εμφύσησε τις αληθινές αξίες της πίστης και της προσφοράς.
- Τι μπορεί να ζητά σήμερα ένας παγκόσμιος ζητιάνος, όπως χαρακτηρίζετε τον εαυτό σας;
Πραγματικά, όταν ακούω αυτή την ερώτηση, πάντα χαμογελώ. Το γεγονός ότι ονόμασα τον εαυτό μου «παγκόσμιο ζητιάνο» ήταν μια ανάγκη της στιγμής και συνάμα διαχρονική. Ήταν η αλήθεια μου∙ μία αλήθεια που έφτασε να είναι το δεύτερό μου όνομα. Πότε περιπαιχτηκά και πότε με πραγματική απορία, όπως εσείς σήμερα. Και στα δύο χαμογελώ, γιατί αναγκάζω του ανθρώπους σε μια ζύμωση∙ μια ζύμωση με τις ανάγκες σε μια εσχατιά της γης η οποία ονομάζεται Νότιος Μαδαγασκάρη. Ζύμωση σα να λέμε υγιή σχέση. Αυτό που ενέχει μέσα αμφιβολία για το τι κάνει ένας Σπαρτιάτης μέσα στο άγνωστο ή αυτό που ενέχει μέσα του χαρά για την ελπίδα που γεννά η Εκκλησία, αυτή η Μάνα την οποία αναξίως εκπροσωπεί ένας λευκός, παράξενος, ξεμαλλιασμένος τις περισσότερες φορές έμπροσθεν ανθρώπων που οι φυσικές τους ανάγκες δεν τους αφήνουν περιθώρια για μεταφυσικές αναζητήσεις. Ως ζητιάνος, περήφανος ζητιάνος, ζητώ εν πρώτης την τίμια αυτή σχέση με τον κάθε άνθρωπο απανταχού της γης και στη συνέχεια όποιος θελήσει να παραμείνει εντός αυτής, ως άλλη χήρα του Ευαγγελίου, να δώσει απλώς το δίλεπτό του.
- Πόσο ιερό είναι το τάμα;
Νομίζω ότι έχετε μελετήσει εξαιρετικά καλά την παρουσία της Ιεράς Επισκοπής μας στα μέσα μαζικής δικτύωσης. Ιερό όσο η αποστολή μας. Εκφράζομαι ευκαίρως- ακαίρως δημοσίως, μόνο και μόνο για να μπορείτε όλοι σας να με κρίνετε με τα μέτρα που πρώτα εγώ βάζω για τον εαυτό μου. Καθημερινώς φέρνω στο νου μου τους λόγους του Γέροντος Μητροπολίτη Μονεμβασίας και Σπάρτης κ.κ. Ευσταθίου, ο οποίος ομολογούσε μεταφορικώ τω τρόπω ότι οι τοίχοι του επισκοπείου πρέπει να κατασκευάζονται από γυαλί, να είναι διάφανοι, να μπορεί έκαστος να διαπιστώνει δια αισθήσεων, ευκόλως, την υπόσταση του ποιμένος του. Μακάρι να το εφαρμόσω στο ελάχιστο. Να διατηρήσω την ιερότητα του μυστηρίου της Ιεραποστολής στη ζωή μου.
- Τι θα έλεγε σήμερα στην παγκόσμια κοινωνία ο Ποιητής των όλων;
Νομίζω θα σιωπούσε. Όπως τόσες και τόσες φορές σιώπησε σεβόμενος την ελευθερία μας. Θα σιωπούσε δακρύζοντας, για κάθε άνθρωπο που υποφέρει από άνθρωπο.
- Ο φανατισμός πρέπει να έχει χώρο στις θρησκείες;
Ας μη γελιόμαστε, ο φανατισμός έχει απόλυτη εφαρμογή στην ασθένεια της θρησκείας. Ίσως και τη μοναδική. Ότι λατρεύουμε με θρησκευτική προσήλωση, ότι από την κτίση επιλέγουμε ως είδωλο, είτε αυτό είναι ένας Θεός ποίημα του φαντασιακού μας, είτε ο ίδιος μας ο εαυτός, οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στον φανατισμό. Όποιου απειλείται ο εαυτός του, ο θεοποιημένος εαυτός του, μετά βεβαιότητος θα πέσει στην κατηγορία του φανατικού, ως έσχατη προσπάθεια σωτηρίας ενός ετοιμοθάνατου «εγώ». Αυτά για της θρησκείες. Δόξα τω Θεώ, εμείς, οι Ορθόδοξοι, δε βιώνουμε την πτώση της θρησκείας παρά την θεραπεία της Εκκλησίας. Η Εκκλησία είναι η ίδια η ζωή του Σωμάτος και όχι μια απλή ιδεολογία με απαιτήσεις καθολικής αλήθειας. Εμείς «σκιζόμαστε» να χάσουμε τον περιχαρακωμένο εαυτό μας και όχι εναγωνίως να τον σώσουμε. Γι’ εμάς φανατισμός είναι το καρκίνωμα στη ζωή της Εκκλησίας, όταν αυτή καταντάει να γίνει θρησκεία.
- Τι χρειάζεστε για να επιτελέσετε καλύτερα το έργο σας;
Στόματα προσευχόμενα, χέρια προσευχόμενα, ανθρώπους κοντά μας και βοήθεια πάσης φύσεως, είτε πνευματική είτε υλική.
- Τι συνεπάγεται η λέξη χρέος για όσους δηλώνουμε χριστιανοί ορθόδοξοι;
«Μη ρωτάς ποίο είναι το μέτρο της αγάπης. Απλώς κοίτα το Σταυρό». Πόσο σπουδαία διατύπωση και πόσες εφαρμογές και παραλλαγές δύναται να έχει; Μη ρωτάς ποιο είναι το χρέος του μέλους της Εκκλησίας, απλώς κοίτα το Σταυρό. Αποδέξου το γεγονός της θυσίας, ακόμα κι αν δε μπορείς να το κάνεις κομμάτι κι έκφραση της ζωής σου. Κι αν δε μπορείς να το αποδεχτείς, απλώς σιώπησε. Μη θεωρούμε ότι οι ενέργειες μας έχουν το βάρος της αναγκαιότητας για την Εκκλησία. Ένα πράγμα μόνο χρειάζεται από εμάς. Ένα παρόν, προσευχητικό παρόν. Ένα «Κύριε Ελέησον», ρυπαρό, ανάξιο, ισχνό. Ένα «Κύριε Ελέησον» το οποίο εκφράζει το σύνολο της αδύναμης υπάρξεώς μας. Ένα «Κύριε Ελέησον» το οποίο μας κάνει να ομοιάσουμε με το Χριστό, να γίνουμε εν ολίγοις έμπλεοι αγάπης, να αποδεχτούμε τον άλλον ως είναι, στη διαφορετικότητα του, αγαπώντας ότι μας διαφοροποιεί, να θυσιαζόμαστε για έναν άλλο, προσαρμόζοντας το σκληρό εγώ μας στα δικά του μέτρα, για τον κάθε άλλο που είναι εικόνα Θεού.
- Από τι πάσχει η κοινωνία σήμερα;
Μάλλον από την απουσία του άλλου. Από την απουσία ειλικρινούς σχέση με τον άλλον. Όντως είχε δίκαιο ο Σατρ, ο άλλος κατάντησε να είναι η κόλασή μας. Είτε αυτός είναι κοντά, είτε μακριά. Αυτή την κόλαση προσπαθεί και δύναται να μετασκευάσει η Αγία μας Εκκλησία. Αυτόν που βιώνεις ως κόλασή σου να φτάσεις στο σημείο να ζείτε τόσο κοντά όσο τα λίγα εκατοστά της διαμέτρου του Κοινού Ποτηρίου.
- Ποιες λέξεις ή έννοιες μπορεί να συνοδεύσουν τη λέξη, ιεραποστολή;
Θα σας απαντήσω με τους λόγους της Γερόντισσας Γαβριηλίας, μιας μοναχής που προσέφερε τον εαυτό της, ως να μην της ανήκει, στον πονεμένο αδελφό, στον κάθε συνάνθρωπο πέρα από προσδιορισμούς εθνικούς, θρησκευτικούς κ.α.: «…για να κάνεις Ιεραποστολή χρειάζονται πέντε πράγματα. Αγάπη, αγάπη, αγάπη, αγάπη και αγάπη». Άρα Ιεραποστολή μπορείς να κάνεις μόνο αν έχεις Αγάπη, δηλαδή τον ίδιο το Χριστό εντός και γύρω σου. Συνεπώς δε μπορώ να βρω πιο ταιριαστή λέξη για την Ιεραποστολή από αυτή της Αγάπης.
- Είστε νέος σε ηλικία και νέος Επίσκοπος. Τι οραματίζεστε για το μέλλον;
Να κάνουμε το ιεραποστολικό έργο τόσο καλά, ούτως ώστε να αυτοκαταργηθούμε. Να φτάσει το Ευαγγέλιο σε όλα τα μήκη και πλάτη της γης, να βαδίζουμε στο κέντρο της Αφρικής λέγοντας δεξιά- αριστερά «Χριστός Ανέστη» και να μας απαντούν όλοι το πολυπόθητο «Αληθώς». Να είμαστε αχρείαστοι γιατί ο Χριστός θα είναι πανταχού παρών, εντός κάθε αδελφού.
- Τι υπήρξε για σας η Ιερά Μονή Αγίων Αναργύρων Πάρνωνος;
Τα όρια της υπάρξεώς μου, τις ρίζες και τις απολήξεις μου. Δε θα ξεχάσω ποτέ την πρώτη φορά που πέρασα τον χείμαρρο ο οποίος οριοθετεί την έκταση της Μονής μου. Και με συγχωρείτε για τη κτητική αντωνυμία, αλλά αυτό το «μου», αυτά τα τρία γράμματα, εκφράζουν λεκτικώς απόλυτα τη ζωή μου. Φουσκωμένα νερά, ζορισμένη μηχανή, στροφές που με δυσκολία ανέβαζε το σαραβαλάκι της οικογένειά μου και με αρκετά νεύρα από τον πατέρα μου, βγήκαμε στο τελευταίο κομμάτι δρόμου για το Μοναστήρι. Όντως δύσκολη διάβαση, όμοια με γέννα. Κι εγώ ένιωσα ως βρέφος που για πρώτη φορά αντίκρισα το φώς. Το Φως το Αληθινό. Κι έτσι δεσμεύτηκα μέσα μου μόλις μετά από μερικές περιστροφές της ρόδας του αυτοκινήτου. Δεσμεύτηκα ότι αυτό το Φως θέλω να αντικρίζω στη ζωή μου. Και, ο Θεός να με συγχωρέσει, το μεθόδευσα. Το έσκασα από το σπίτι και πήρα την απόφαση η Μονή, να είναι το τερέν της ζωής μου. Το σπίτι, η οικογένεια και τα όρια μου. Για εμένα όλος ο κόσμος χωρούσε στην έκταση που αγκαλιάζει ο χείμαρρος και σκιάζει η κορυφή του Πάρνωνα. Μέχρι την ανατολή της Ιεραποστολής στη ζωή μου. Από τότε ο κόσμος μου χωράει τους Αγίους Αναργύρους, το Καμερούν και σαφώς την νέα μου πατρίδα τη Νότιο Μαδαγασκάρη.
- Τί θα λέγατε στους συνανθρώπους μας που τελούν υπό το φάσμα της φτώχειας;
Τίποτα. Φτάνουν πια τα λόγια. Με λόγια δε λύνεται ο γόρδιος δεσμός. Επιτέλους, μόνο πράξεις. Πράξεις, σε προσωπικό επίπεδο αρχικά με την ελπίδα αυτό να γίνει γενικευμένη κίνηση.
Ο θεοφιλέστατος Επίσκοπος Πρόδρομος απευθύνει θερμές ευχαριστίες στον «Λακωνικό Τύπο» για τη δυνατότητα που του δόθηκε να απευθυνθεί στους συμπατριώτες του μέσω της συνέντευξης στην εφημερίδα μας.
Λίγα λόγια για τον Επίσκοπο Πρόδρομο
Ο θεοφιλέστατος Επίσκοπος Τολιάρας και Νοτίου Μαδαγασκάρης κ. Πρόδρομος, κατά κόσμον Παναγιώτης Κατσούλης, του Σταύρου και της Ελένης γεννήθηκε στην πόλη της Σπάρτης στις 16 Φεβρουαρίου 1982, όπου και περάτωσε τη μέση εκπαίδευση. Είναι απόφοιτος του τμήματος Θεολογίας της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Από νεαρότατη ηλικία συνδέθηκε πνευματικώς με την Ιερά Μονή Αγίων Αναργύρων Πάρνωνος στην οποία και εκάρη μοναχός τον Νοέμβριο του 2005. Για την εξυπηρέτηση των λειτουργικών αναγκών της Μονής της μετανοίας του χειροτονήθηκε διάκονος (01/07/2011) και εν συνεχεία πρεσβύτερος (17/08/2011) από τον σεβ. Μητροπολίτη Μονεμβασίας και Σπάρτης κ. Ευστάθιο.
Από τον Νοέμβριο του 2015 μετέβη στο Καμερούν και διακόνησε πλησίον του σεβ. Μητροπολίτη Καμερούν κ. Γρηγορίου ως πρωτοσύγκελλος της Μητρόπολης. Από τον Μητροπολίτη Καμερούν έλαβε το οφίκκιο του αρχιμανδρίτη, το Πάσχα του 2016. Κατά την ποιμαντική περιοδεία του στο Καμερούν (23-27/11/2017), ο Πάπας και Πατριάρχης Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής κκ Θεόδωρος Β΄, τον προχείρισε ηγούμενο της νεοσύστατης Ιεράς Μονής Παναγίας Μυρτιδιώτισσας Γιαουντέ.
Την 26η Νοεμβρίου 2018 εξελέγη παμψηφεί Επίσκοπος της νεοσυσταθείσης Επισκοπής Τολιάρας καί Νοτίου Μαδαγασκάρης. Η χειροτονία του έλαβε χώρα στις 13 Ιανουαρίου 2019 στον ΙΝ Αγίου Νικολάου Χαμζάουι Καΐρου, κατά την διάρκεια Πατριαρχικής – πολυαρχιερατικής Θείας Λειτουργίας, στην οποία προέστη ο Μακαριώτατος Πατριάρχης Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής κ. Θεόδωρος Β΄ και συμμετείχε -μεταξύ άλλων αρχιερέων- ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Μονεμβασίας και Σπάρτης κ. Ευστάθιος.
Επιμέλεια: Δ. Αβούρης, Χρ. Πετρούλιας
Δείτε εικόνες από την ιεραποστολή στην εφημερίδα Λακωνικός Τύπος