Γράφει ο Νικόλαος Παγούνης, M.Sc Sport Science & Physical Education
Γράφει ο Νικόλαος Παγούνης, M.Sc Sport Science & Physical Education
Η αισθητηριακή κινητική αμνησία (Sensory Motor Amnesia) είναι ένα λειτουργικό πρόβλημα του αισθητήριου κινητικού συστήματος, το οποίο επηρεάζει τη φυσική δομή του ανθρώπινου σώματος μεταβάλλοντας τη στάση και την κίνηση του. Η αισθητηριακή κινητική αμνησία αναπτύσσεται λόγω του άγχους και του στρες, καθώς και των λανθασμένων κινητικών προτύπων που χρησιμοποιούμε στην καθημερινότητά μας.
Σχεδόν όλοι μας έχουμε έναν παρόμοιο και προβλέψιμο τρόπο με τον οποίο αντιδρούμε σε διάφορες καταστάσεις ή με τον οποίο κινούμαστε π.χ:
- σφίγγουμε την πλάτη μας για να προχωρήσουμε προς τα εμπρός
- μαζεύουμε το μπροστινό μέρος του σώματος μας προς μέσα, όταν τρομάξουμε ή φοβηθούμε
- σφίγγουμε τις πλευρές του σώματος μας όταν θέλουμε να αποφύγουμε κάποιον κίνδυνο ή όταν πονάμε κ.α
αυτές οι αντανακλαστικές κινήσεις του σώματος είναι χρήσιμες και απαραίτητες μόνο όμως για συγκεκριμένες περιπτώσεις και καταστάσεις και όχι σε μόνιμη βάση, διότι η μονιμοποίηση αυτών των κινήσεων ευθύνεται κατά πολύ, στο να χάσουμε την αίσθηση των κινήσεων και της λειτουργίας των μυών μας, με λίγα λόγια την αίσθηση του σώματος μας και πως αυτό κινείται.
Όταν το σώμα μας στρεσάρετε ή τραυματίζεται, ο εγκέφαλός μας χάνει την ικανότητα να ελέγχει πλήρως και οικειοθελώς τους μύες και την κίνηση τους, με αποτέλεσμα ο βρόχος ανατροφοδότησης μεταξύ του εγκεφάλου και των μυών να μπαίνει σε μία κατάσταση “αυτόματου πιλότου” ή “cruise control” καθιστώντας δύσκολο τον έλεγχο των μυών, τόσο στη φάση σύσπασης όσο και στη φάση χαλάρωσης τους. Ακριβώς μια τέτοια κατάσταση είναι που βοηθάει τον πόνο όχι μόνο να δημιουργηθεί αλλά και να ριζώσει, να γίνει δηλαδή χρόνιος. Αυτό συμβαίνει γιατί οι αρθρώσεις χάνουν το φυσιολογικό εύρος κίνησης τους, αναπτύσσεται αρθρίτιδα επηρεάζοντας τις αρθρώσεις και τις δομές των οστών, αλλοιώνεται η κίνηση και η στάση του σώματός μας και τελικά οδηγούμαστε σε καταστάσεις όπως:
- χρόνιο πόνο στην πλάτη
- ισχιαλγία
- πόνος στο ισχίο
- αλλοιωμένο βάδισμα
- σύνδρομο απιοειδούς
- πόνο στον αυχένα / ώμο
- σκολίωση κ.α
και παρόλο που χρησιμοποιούμε πολλές και διαφορετικές θεραπείες (χειρουργικές επεμβάσεις, ενέσεις, παυσίπονα κ.α) για την αντιμετώπιση των παραπάνω καταστάσεων και γενικότερα για την αντιμετώπιση του πόνου τα αποτελέσματα δεν είναι τα αναμενόμενα.
Το περιοδικό Forbes δημοσίευσε ένα άρθρο σχετικά με τη μαζική αύξηση του κόστους της αντιμετώπισης του πόνου στο ανθρώπινο σώμα, το οποίο κόστος αυξήθηκε κατά 65% μεταξύ 2007-2015, και το πιο σημαντικό, στο διάστημα αυτό των οκτώ ετών οι 23.000 άνθρωποι που συμπεριλήφθηκαν στη μελέτη Journal of the American Medical Association (JAMA) δεν ανέφεραν καμία βελτίωση, ενώ μάλιστα ορισμένοι ανέφεραν ότι η κατάστασή τους επιδεινώθηκε.
Και ενώ οι περισσότεροι από εμάς πιστεύουμε ότι οι τεχνολογικές εξελίξεις, τα παυσίπονα και τα διάφορα μηχανήματα βοηθάνε στη μείωση της εμφάνισης (και επανεμφάνισης) του πόνου, αυτό δεν γίνεται.
Και γιατί;
Προφανώς γιατί κάτι λείπει από την παραδοσιακή – συμβατική προσέγγιση τέτοιων καταστάσεων. Το πρόβλημα με την παραδοσιακή – συμβατική αντιμετώπιση τέτοιων καταστάσεων, είναι ότι αντιμετωπίζουν τα συμπτώματα και όχι την πηγή των συμπτωμάτων. Αντιμετωπίζουν το τελικό προϊόν (πόνο) χωρίς να ρωτούν γιατί ο πόνος είναι εκεί, πως δημιουργήθηκε και τι μπορεί να τον έχει προκαλέσει.
Στο functional movement, έχουμε μία διαφορετική προσέγγιση στην αντιμετώπιση καταστάσεων πόνου ή αποκατάστασης τραυματισμών, καθώς επικεντρωνόμαστε στην εκπαίδευση των ασκούμενών μας, ώστε αυτοί να κατανοήσουν τη σημαντικότητα της σχέσης μεταξύ του εγκεφάλου και του σώματός τους και τον τρόπο με τον οποίο αυτός ελέγχει και οργανώνει το σώμα μας.
Στο functional movement εφαρμόζοντας τις κατάλληλες μεθόδους, στοχεύουμε στην αναδημιουργία των νευρομυϊκών μετακινήσεων εκπαιδεύοντας τους ασκούμενούς μας στο να ανακτήσουν τον κινητικό έλεγχο των μυών τους, ο οποίος λόγω διάφορων καταστάσεων όπως τραυματισμοί, χειρουργικές επεμβάσεις, σοβαρές ασθένειες, χρόνιο συναισθηματικό ή φυσικό στρες, έχει ασυνείδητα χαθεί.
Έχοντας τη σωστή εκπαίδευση καθοδηγούμε άτομα με χρόνιους μυϊκούς πόνους (πλάτη, αυχένα, ώμο, ισχίο κ.α) στο να αντιστρέψουν τον κύκλο του πόνου, αποκαθιστώντας τη βέλτιστη αίσθηση και τον έλεγχο τόσο των μυών όσο και της κίνησης τους. Με αυτόν τον τρόπο μαθαίνουμε στους ασκούμενούς μας
- να αισθάνονται και να ελέγχουν τους μύες που ήταν σφιχτοί και τραυματισμένοι
- να έχουν κινητικό έλεγχο και μυϊκή συναρμογή στις κινήσεις τους
- να κινούν τις αρθρώσεις του στο φυσιολογικό εύρος κίνησης τους
Πώς γίνεται αυτό;
Μέσα από ένα εξειδικευμένο και εξατομικευμένο ασκησιολόγιο βελτιώνουμε την κίνηση, την ισορροπία, το συντονισμό και την ευκινησία του ασκούμενου, και μέσω της συχνής επανάληψης οι ασκήσεις αυτές βελτιώνουν ταυτόχρονα την αυτογνωσία και αυτο-παρακολούθηση, δίνοντας τους την ικανότητά να αυτο-διορθώνουν τις στάσεις του σώματος τους και της συνολικής κίνησης τους κατά την καθημερινότητά τους.
Άρα βελτιώνοντας την αισθητηριακή κίνηση, αντιμετωπίζουμε τον χρόνιο μυϊκό πόνο στη ρίζα του – τον εγκέφαλο – και ταυτόχρονα μαθαίνουμε τον τρόπο με τον οποίο ο εγκέφαλος αισθάνεται και ελέγχει την κίνηση μας. Πρέπει να αντιληφθούμε πλέον ότι η βελτιωμένη μυϊκή λειτουργία και η ικανότητα το να αντιλαμβανόμαστε το σώμα μας, μεταφράζεται σε φυσιολογική υγεία και δυνατό και υγιές σώμα, το οποίο θα είναι ανθεκτικό στο στρες και στις δύσκολες καθημερινές συνθήκες, διατηρώντας τη φυσική του ανεξαρτησία και την φυσιολογική του κίνηση.
*Σύντομο βιογραφικό: O κ. Νικόλαος Παγούνης ζει και εργάζεται στην Καστοριά, είναι κάτοχος Μεταπτυχιακού Τίτλου Σπουδών στη Φυσικοθεραπεία και στην Κινησιοθεραπεία, Πιστοποιημένος Αξιολογητής της Κίνησης& της Αναπνοής του Ανθρώπινου σώματος, σπουδαστής του τμήματος Οστεοπαθητικής του London College of Osteopathy & Health Science, δημιουργός και διαχειριστής της ιστοσελίδας functionalmovement.gr