Η Exxon Mobil κρύβει τα ατυχήματά της

Ο Νίκος Αλμπανόπουλος περιγράφει πώς μια ομάδα επιστημόνων στην άλλη άκρη της Γης ξεσκέπασε τις επιπτώσεις ενός σοβαρού ατυχήματος σε εγκαταστάσεις της εταιρείας στο Οχάιο

 

Ο Νίκος Αλμπανόπουλος περιγράφει πώς μια ομάδα επιστημόνων στην άλλη άκρη της Γης ξεσκέπασε τις επιπτώσεις ενός σοβαρού ατυχήματος σε εγκαταστάσεις της εταιρείας στο Οχάιο.

Στις 15 Φεβρουαρίου 2018, έκρηξη σε πηγή άντλησης φυσικού αερίου στο Οχάιο των ΗΠΑ προκάλεσε ανεξέλεγκτη εκροή μεθανίου για 20 μέρες. Μια επιστημονική ομάδα με έδρα την Ολλανδία χρησιμοποίησε δορυφόρο σε τροχιά για να μετρήσει την ποσότητα μεθανίου που είχε διαρρεύσει. Δουλειά δύσκολη, ειδικά στις συνθήκες ενός ατυχήματος όπου το αέριο εκλύεται μαζικά και ανεξέλεγκτα. Την υπολόγισε (συντηρητικά) σε 60±15 χιλιάδες τόνους για όλο το 20ήμερο και δημοσίευσε τα ευρήματα στις 6 Νοεμβρίου 2019 στο έγκυρο Proceedings of the National Academy of Sciences των ΗΠΑ. Η ποσότητα είναι συγκλονιστική. Συγκριτικά, η διαρροή μεθανίου στην ατμόσφαιρα από ολόκληρη τη βιομηχανία ενέργειας της Γερμανίας είναι 200 χιλιάδες τόνοι ετησίως. Σε τρεις βδομάδες δηλαδή, το ατύχημα στο Οχάιο «κόστισε» στην ατμόσφαιρα το ⅓ του «γερμανικού» μεθανίου.

Μικρή παρένθεση για αυτό το «κόστισε»: γιατί δηλαδή δεν θέλουμε μεθάνιο στην ατμόσφαιρα. Δύο αέρια, διοξείδιο του άνθρακα (CO2) και μεθάνιο (CH4), παίζουν το σημαντικότερο ρόλο στο φαινόμενο του θερμοκηπίου. Τη βιομηχανική εποχή η συγκέντρωση του μεθανίου στην ατμόσφαιρα αυξήθηκε 250%! Από 0,72 ppm το 1750 έφτασε τα 1,84 το 2015 και θα συνεχίσει να αυξάνεται. Την ίδια περίοδο η συγκέντρωση του διοξειδίου αυξήθηκε 45%, από τα 280 ppm στα 410. Αν και η συγκέντρωση του διοξειδίου είναι 220 φορές μεγαλύτερη από του μεθανίου, το δεύτερο όχι μόνο αυξάνεται με ταχύτερο ρυθμό αλλά είναι και ~80 φορές δραστικότερο στην πρόκληση συνθηκών θερμοκηπίου. Συνεπώς είναι και των δύο η παρουσία εξίσου επικίνδυνη.

Το μεθάνιο παράγεται από πολλές πηγές. Όλες τους έχουν άμεσα ή έμμεσα να κάνουν με το βιομηχανικό πολιτισμό. Οι διαρροές από τους αγωγούς μεταφοράς φυσικού αερίου είναι βασικός παράγοντας. Άλλοι: η κτηνοτροφία. Βακτήρια στο έντερο της αγελάδας και του πρόβατου διασπούν την τροφή παράγοντας μεθάνιο. Υπολογίζεται ότι το ένα τρίτο της έκλυσης του αερίου στην ατμόσφαιρα οφείλεται σε αυτή την πηγή! Οι ορυζώνες, λόγω των υγρών, αναερόβιων συνθηκών. Είναι μια πηγή με μεγάλη βαρύτητα, λόγω της αύξησης του πληθυσμού πρωτίστως στην Ασία. Οι χώροι απόθεσης απορριμμάτων και οι μονάδες επεξεργασίας λυμάτων που λειτουργούν με αναερόβια μεθοδολογία. Άλλη, αναπάντεχη πηγή: Μεθάνιο βρίσκεται παγιδευμένο εδώ και εκατομμύρια χρόνια στη γη πέριξ του βόρειου πόλου. Καθώς οι πάγοι λιώνουν, απελευθερώνεται. Μια κυκλική διαδικασία, με δυο λόγια: Η αύξηση της θερμοκρασίας, η οποία ως γνωστό οφείλεται στο φαινόμενο του θερμοκηπίου, λιώνει τους πάγους και απελευθερώνει CO2 και CH4 που περαιτέρω επιδεινώνουν το φαινόμενο.

Όμως, στο Οχάιο, μαζί με τη διαρροή μεθανίου έγινε κάτι εξίσου σημαντικό: η Exxon Mobil, η ιδιοκτήτης της συγκεκριμένης γεώτρησης φυσικού αερίου, έκανε ό,τι περνούσε από το χέρι της για να κρατήσει μακριά από τα ΜΜΕ το ατύχημα και τις επιπτώσεις του, δίνοντας χαμηλότερα νούμερα για τη διαρροή. Σε αυτά θα είχαμε μείνει, αν οι Ολλανδοί επιστήμονες δεν είχαν στρέψει με δική τους πρωτοβουλία τα όργανα του δορυφόρου στο Οχάιο. Κοινώς, τους ξεσκέπασαν. Εκ των υστέρων, μετά το δημοσίευμα, ο εκπρόσωπος της Exxon Mobil δήλωσε «θα καθίσουμε στο ίδιο τραπέζι με τους Ολλανδούς για να κατανοήσουμε πού οφείλεται η διαφοροποίηση στους αριθμούς και να δούμε τι μπορούμε να μάθουμε από το ατύχημα». Ωραία λόγια. Αλλά ποιος μπορεί να αφήσει τις εταιρείες μόνες τους στην αποτίμηση των αρνητικών περιβαλλοντικών επιπτώσεων που προκαλεί η λειτουργία τους; Είναι απαραίτητος ο συνεχής έλεγχος καλά εξοπλισμένων και εκπαιδευμένων επιστημόνων σε υπηρεσίες και επιστημονικά ιδρύματα που δεν χρηματοδοτούνται από αυτές. Αποδείχθηκε: κανείς δεν θα είχε πάρει είδηση την έκταση της διαρροής στο Οχάιο αν μια επιστημονική ομάδα στην άλλη άκρη της Γης δεν είχε αποφασίσει να τη διερευνήσει, αντί να κάνει μια άλλη δουλειά· κι αν -βέβαια- δεν είχε πρόσβαση στο συγκεκριμένο εξειδικευμένο δορυφόρο.

Ο Τύπος τέλος οφείλει να φέρνει παρόμοιες ειδήσεις στο κοινό, «εκπαιδεύοντάς» το και ανεβάζοντας το επίπεδο της κοινωνικής συνείδησης σε καίρια ζητήματα. Δεν είναι δυνατό να ασχολείται κυρίως με δελτία Τύπου υπουργών, τηλεπαιχνίδια και στυγερά εγκλήματα που ξεχνιούνται με το επόμενο. Στις ΗΠΑ, η δημοσιογράφος Hiroko Tabuchi των New York Times «τσίμπησε» το επιστημονικό paper των Ολλανδών και η διεύθυνση της εφημερίδας το αξιολόγησε αμέσως ως κύριο θέμα (ημερ. δημοσίευσης 16.12.2019). Από εκεί το είδα να αναπαράγεται και σε άλλα ξένα Μέσα, σε κανένα όμως ελληνικό. Το χαμηλό επίπεδο της ελληνικής δημοσιογραφίας δεν παύει να με σοκάρει -γενικώς, αυτή είναι απλώς μια αφορμή.

Η φωτογραφία από την εγκατάσταση μετά την έκρηξη -δείτε αριστερά πάνω ημερομηνία 15 Φεβ. 2018.

Νίκος Αλμπανόπουλος
Ηπειρωτικός Αγών