Δομίνικος Χρυσίδης, Επικεφαλής Προγραμμάτων του Ιδρύματος για τη Διεθνή Διακυβέρνηση και Αειφορία
Δομίνικος Χρυσίδης, Επικεφαλής Προγραμμάτων του Ιδρύματος για τη Διεθνή Διακυβέρνηση και Αειφορία
«Η κλιματική δικαιοσύνη είναι συνυφασμένη με την κοινωνική δικαιοσύνη»
«Δεν είναι η κλιματική αλλαγή αλλά η κλιματική κρίση που έχει αρχίζει να προβληματίζει»
«Η Κομοτηνή είναι η πιο ευρωπαϊκή πόλη στην Ελλάδα»
Ένα σημαντικό ζήτημα έχει επιστρέψει στην επικαιρότητα και αυτό είναι η κλιματική αλλαγή. Ένα ζήτημα το οποίο αν μη τι άλλο έχει χτυπήσει τον κώδωνα του κινδύνου αλλά οι κυβερνήσεις προς το παρόν της συντριπτικής πλειοψηφίας των λεγόμενων ανεπτυγμένων και αναπτυσσόμενων χωρών επιλέγουν να μην το ακούσουν.
Παρόλα αυτά οι δυναμικές ομιλίες της Γκρέτα Τούνμπεργκ, της 16χρονης ακτιβίστριας για το περιβάλλον, η οποία δεν φοβήθηκε να αντιμετωπίσει και τον Προέδρο των ΗΠΑ προκάλεσε την «έκρηξη» κυρίως νέων ανθρώπων, με αποτέλεσμα να βγουν στους δρόμους διαμαρτυρόμενοι για την περιβαλλοντική κρίση.
Ποια είναι όμως τα προβλήματα αυτά που ταλανίζουν την περιβαλλοντική κρίση; Πως επηρεάζονται οι λαοί και πόσους κλιματικούς πρόσφυγες και μετανάστες μπορεί να δεχθεί η Ευρώπη; Αντιλαμβάνονται οι Ευρωπαίοι την περιβαλλοντική κρίση; Είναι η Κομοτηνή μια περιβαλλοντική πόλη;
Σε όλα αυτά απαντάει στον ΠτΘ, ο κ. Δομίνικος Χρυσίδης, Επικεφαλής Προγραμμάτων του Ιδρύματος για τη Διεθνή Διακυβέρνηση και Αειφορία (FOGGS) με βάση τις Βρυξέλλες ελπίζοντας να μας προβληματίσει για ένα καλύτερο περιβαλλοντικό μέλλον.
Ο λόγος σε αυτόν……
ΠτΘ: Πώς η κρίση επηρεάζει λαούς και πώς μπορεί η Ευρώπη να δεχθεί κλιματικούς πρόσφυγες και μετανάστες από άλλες χώρες είτε από τον Βορρά είτε από τον Νότο;
Δ.Χ.: Το πιο σημαντικό ζήτημα πλέον δεν είναι η κλιματική αλλαγή αλλά η κλιματική κρίση που έχει αρχίζει να προβληματίζει και έχει μπει στον δημόσιο διάλογο προς επίλυση και επούλωση των επιπτώσεων. Το κλίμα αλλάζει μόνο του. Το θέμα είναι να δούμε τον ανθρώπινο παράγοντα καθώς αυτός είναι που επιταχύνει την κλιματική αλλαγή και γίνεται κλιματική κρίση.
Η κλιματική κρίση δεν προβληματίζει τοπικά, είναι παγκόσμιο πρόβλημα, και επειδή ζούμε όλοι σε μια γη, είτε οι συνέπειες είναι στην Ευρώπη είτε αλλού θα τους επηρεάσει παντού. Όταν μιλάμε για κλιματική κρίση ζητάμε και κλιματική δικαιοσύνη, διότι οι επιπτώσεις της κρίσης θα είναι πολυεπίπεδες και θα επηρεάσει πολλά μέρη του κόσμου. Η Ευρώπη θα πρέπει να περιμένει και θα πρέπει να προετοιμαστεί και η ΕΕ το κάνει μέσω της διεθνής βοήθειας και αναπτυξιακής βοήθειας αλλά δεν ξέρουμε πόσο θα βοηθήσει αυτό γιατί οι επιπτώσεις είναι σοβαρές.
ΠτΘ: Πώς αντιλαμβάνεται την κρίση ο Ευρωπαίος πολίτης ειδικότερα τώρα που η περιβαλλοντική κρίση έχει αυξηθεί περισσότερο.
Δ.Χ.: Πρέπει να καταλάβουμε και τι θέλει ο Ευρωπαίος πολίτης. Σαφώς βλέπουμε ότι στα αστικά κέντρα, υπάρχει μια αλλαγή νοοτροπίας ειδικά στη Δυτική Ευρώπη ενώ και πολίτικά φαίνεται αυτό με την μεγάλη άνοδο των Πρασίνων αλλά και καταναλωτικά καθώς στροφή στην αγορά βιολογικών προϊόντων.
Εδώ υπάρχει ένα ηθικό ζήτημα. Υπάρχει μια διαφορά μεταξύ της περιφέρειας και των αστικών κέντρων και μια διαφορά στην ποιότητα ζωής πολλές φορές. Γιατί έχουμε δει ότι τα κέντρα προσπαθούν να αλλάξουν τον τρόπο παραγωγής των αγροτικών περιοχών και αυτό αποτελεί μια κοινωνική αδικία.
Ένα άλλο στοιχείο είναι να εξετάσουμε και αν οι αγροτικές περιοχές θέλουν να αλλάξουν τον τρόπο παραγωγής πράγμα που μπορεί να επιφέρει και μικρότερες παραγωγές γι’ αυτές.
«Η “καραμέλα” πράσινη ανάπτυξη είναι ένας όρος που υποκρύπτει πολλά ρίσκα»
ΠτΘ: Πώς σχολιάζετε την κόντρα ανάμεσα σε Τραμπ και Γκρέτα Τουνμπεργκ, η οποία παρακίνησε πολλούς νέους να βγουν στους δρόμους και να αντιμετωπίσουν με σοβαρότητα την περιβαλλοντική κρίση;
Δ.Χ.: Η Γκρέτα είναι ένα νέο άτομο για θαυμασμό και πρέπει να τις βγάλουμε το καπέλο. Όλο αυτό το κατάφερε βέβαια και με τη βοήθεια των κοινωνικών δικτύων, γιατί παλαιοτέρα δεν θα μπορούσε να συμβεί τέτοια μαζική κινητοποίηση με αυτόν τον τρόπο λόγω της έλλειψης τους.
Όσοι νέοι και να βγουν στον δρόμο όμως δεν φέρνει απόλυτα την λύση. Πρέπει να εξετάσουμε το ζήτημα σε παγκόσμιο επίπεδο, με τη βοήθεια οργανισμών, όπως ο ΟΗΕ είτε σε περιφερειακό επίπεδο, όπως η ΕΕ όπου πρέπει να θέσουμε πολιτικές για την αντιμετώπιση της κρίσης.
Βεβαίως υπάρχει και μια άλλη σοβαρή παράμετρος. Η «καραμέλα» πράσινη ανάπτυξη είναι ένας όρος που υποκρύπτει πολλά ρίσκα. Οι Ευρωπαίοι Πράσινοι δεν θέλουν πράσινη ανάπτυξη αλλά πράσινη οικονομία. Οι δυο οροί έχουν διαφορετικές μορφές. Η πράσινη οικονομία είναι ένα μοντέλο ολιστικό, το πώς ο άνθρωπος καλύπτει ο ένας τον άλλον και αλληλοεπιδρούν ώστε να μην έχουν επίπτωση ο ένας στον άλλον.
«Η Κομοτηνή έχει τη δύναμη για να γίνει μια πράσινη πόλη»
ΠτΘ: Ποια ήταν η περιβαλλοντική σας εμπειρία από την Κομοτηνή, όπου ξέρουμε ότι σας φιλοξένησε κατά τα φοιτητικά σας χρόνια;
Δ.Χ.: Η Κομοτηνή είναι παράδειγμα. Η Κομοτηνή είναι η πιο ευρωπαϊκή πόλη στην Ελλάδα. Ο βασικός λόγος είναι η ισχυρή κοινωνία πολίτων που κατέχει και ασχολείται και με το περιβάλλον αλλά και με κοινωνικά θέματα.
Ακριβώς γι΄ αυτόν τον λόγο η Κομοτηνή δυνητικά μπορεί να πιέσει περισσότερο από άλλες πόλεις. Είναι ιδανική πόλη καθώς έχει αρκετές εγκαταστάσεις, πχ ποδηλατοδρόμο ενώ παράλληλα είναι και επίπεδη. Έχει αυτήν την δύναμη για να γίνει μια πράσινη πόλη. Δεν ξέρω γιατί μιλάμε μόνο για τα Τρίκαλα, αλλά η Κομοτηνή έχει ισχυρή αυτήν την δυνατότητα μαζί με την ισχυρή κοινωνία πολίτων και σε συνεργασία με την τοπική αυτοδιοίκηση που είναι ευαισθητοποιημένη με τέτοια θέματα.
Ορμώμενος όμως από την Κομοτηνή θα πω ότι πέρα από τις πιέσεις, πρέπει και εμείς να αλλάξουμε. Η κλιματική κρίση δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί μόνο αλλάζοντας την παραγωγή αλλά πρέπει να γίνουμε και υπεύθυνοι πολίτες ως προς τον τρόπο ζωής μας υιοθετώντας έναν πιο φιλικό προς το περιβάλλον τρόπο.
Ένα βασικό στοιχείο της βιώσιμης ανάπτυξης είναι ότι η βιώσιμη ανάπτυξη δεν είναι μόνο για το περιβάλλον. Καθοριστικός παράγοντας είναι και τα κοινωνικά στοιχεία αυτής της βιώσιμης ανάπτυξης. Όταν χτυπήσει η κλιματική αλλαγή «κόκκινο» θα ενταθούν οι κοινωνικές ανισότητες και θα πρέπει τα κράτη να είναι έτοιμα γι’ αυτό. Θα πρέπει να σχεδιαστούν και υλοποιηθούν σοβαρές πολιτικές ώστε να προστατευθούν οι αδύναμοι από πολλούς παράγοντες όπως καταστροφές, φτώχεια, ανεργία. Η κλιματική δικαιοσύνη είναι συνυφασμένη με την κοινωνική δικαιοσύνη και πρέπει να λάβουμε και εμείς τις δίκες μας ευθύνες.