Ακόμα και χθες, Δευτέρα, συνεχίστηκαν οι σεισμικές δονήσεις γύρω από την Κρήτη, γεγονός που επιβεβαιώνει την εκτίμηση ότι το ελληνικό σεισμικό τόξο έχει αποσταθεροποιηθεί, τονίζει, σε συνέντευξή του στην «Π» ο σεισμολόγος, μέλος της Επιτροπής Εκτίμησης Σεισμικού Κινδύνου, κ. Γεράσιμος Παπαδόπουλος.
Ακόμα και χθες, Δευτέρα, συνεχίστηκαν οι σεισμικές δονήσεις γύρω από την Κρήτη, γεγονός που επιβεβαιώνει την εκτίμηση ότι το ελληνικό σεισμικό τόξο έχει αποσταθεροποιηθεί, τονίζει, σε συνέντευξή του στην «Π» ο σεισμολόγος, μέλος της Επιτροπής Εκτίμησης Σεισμικού Κινδύνου, κ. Γεράσιμος Παπαδόπουλος.
«Το πιο πιθανό που μπορώ να πω είναι ότι ενδεχομένως να συνεχιστεί αυτή η αποσταθεροποίηση με μέτριου μεγέθους σεισμούς, τουλάχιστον όπως είχαμε μέχρι τώρα» αναφέρει ο ίδιος.
Η συνέντευξη που παραχώρησε στην «Π» έχει ως εξής:
Τις τελευταίες ημέρες παρατηρείται μία έντονη σεισμική δραστηριότητα και, σύμφωνα με τις δικές σας εκτιμήσεις, πρόκειται για μια αλληλουχία γεγονότων που ξεκινάνε από τον μεγάλο σεισμό της Αλβανίας.
«Εκείνο που έχω υποστηρίξει είναι ότι μετά από την αθροιστική- το τονίζω αυτό- επίδραση του σεισμού της Αλβανίας στις 26 Νοεμβρίου και του πολύ ισχυρού σεισμού στα δυτικά της Κρήτης την επομένη, στις 27 Νοεμβρίου, μεγέθους 6,1 ρίχτερ, έχουμε πολύ υψηλή σεισμικότητα στο ελληνικό τόξο, στην ευρύτερη περιοχή της Κρήτης, σεισμικότητα η οποία σε αυτό το 20ήμερο που έχει μεσολαβήσει είναι πέντε φορές μεγαλύτερη από ό,τι ήταν το 20ήμερο που προηγήθηκε αυτών των δύο ισχυρών σεισμών, για να έχουμε μια σύγκριση.
Υποστήριξα, επίσης, ότι και τα μεγέθη αυτών των σεισμών είναι πολύ μεγαλύτερα. Ενώ στο 20ήμερο που προηγήθηκε δεν υπερέβη το 4 στην κλίμακα Ρίχτερ, στο 20ήμερο το τελευταίο, μετά από το σεισμό της Αλβανίας είδαμε 6,1 στην Κρήτη, 5,3 στην ανατολική Κρήτη, 4,8 και άλλους αρκετούς σεισμούς πάνω από μέγεθος 4. Αν αυτό που έχω υποστηρίξει, ότι αποτελεί μια αποσταθεροποίηση του ελληνικού σεισμικού τόξου, δεν αποτελεί, όπως κάποιοι εντός ή εκτός εισαγωγικών συνάδελφοί μου ισχυρίζονται, τότε τι είναι η αποσταθεροποίηση; Ελπίζω να πάρω κάποια απάντηση την οποία δεν έχω πάρει μέχρι σήμερα, εννοώ από συναδέλφους μου».
Τα δεδομένα
Ουσιαστικά αυτό τι σημαίνει; Περιμένουμε κάτι άλλο, έχουμε νέα δεδομένα στην επιστήμη σας;
«Εκείνο, το οποίο εγώ δεν έχω πει, διότι δεν το ξέρω και νομίζω πως κανείς δεν το ξέρει, είναι αν θα κάνει και άλλο μεγάλο σεισμό, αυτό δεν το ξέρουμε γιατί δεν μπορεί κανείς να το πει ούτε να το ισχυριστεί, διότι προς το παρόν, τουλάχιστον, δεν έχουμε τέτοια στοιχεία.
Εγώ υποστηρίζω ότι υπάρχει μια αποσταθεροποίηση και αυτό το φαινόμενο το έχουμε δει πάρα πολλές φορές και στην Ελλάδα και διεθνώς ,υπάρχει πολύ πλούσια σεισμολογική έρευνα διεθνώς, είναι μια επιστημονική επισήμανση δική μου, δεν έχω αυτή τη στιγμή εικόνα για το τι αναμένουμε αύριο, μεθαύριο. Το πιο πιθανό που μπορώ να πω είναι ότι ενδεχομένως να συνεχιστεί αυτή η αποσταθεροποίηση με μέτριου μεγέθους σεισμούς, τουλάχιστον όπως είχαμε μέχρι τώρα.
Σήμερα (σ.σ χθες) βλέπω στο δυτικό τμήμα του ελληνικού τόξου, 3,8 στην Κεφαλονιά, 3,7 στη Λευκάδα και πολλούς άλλους σεισμούς στα νότια της Κρήτης με μεγέθη 2,8 και 2,7 νότια της Κρήτης, γύρω από τη Γαύδο.
Σημαίνει ότι εξακολουθεί μία ενεργοποίηση σε σημαντικό τμήμα του ελληνικού τόξου.
Αυτό είναι που εγώ μέχρι στιγμής μπορώ να εκτιμήσω».
Η ιστορία
Υπάρχει εμπειρία από αντίστοιχα φαινόμενα, κάποιο παράδειγμα;
«Ναι, υπάρχει, χωρίς να σημαίνει ότι το ίδιο θα γίνει αύριο. Την ιστορία δεν μπορούμε να την αφαιρέσουμε και είναι το παράδειγμα του 2008. Μέσα σε επτά μήνες, από τον Ιανουάριο ως τον Ιούλιο, είχαμε μια θύελλα μεγάλων σεισμών στο ελληνικό τόξο. Ο όρος «θύελλα» είναι που χρησιμοποίησα σε επιστημονικό άρθρο, σε επιστημονικό περιοδικό της Αμερικανικής Γεωφυσικής Ένωσης, δημοσιευμένο.
Τον Ιανουάριο είχαμε 6.4 στο Λεωνίδιο της ανατολικής Πελοποννήσου, τον Φεβρουάριο είχαμε νοτιοδυτικά της Πελοποννήσου τον μεγάλο σεισμό της Μεθώνης με 6.8, τον Ιούνιο συνεχίστηκε η σεισμική δράση στην Ηλεία με μέγεθος 6.4 και αυτή η θύελλα μεγάλων σεισμών κατέληξε στις 15 Ιουλίου με μεγάλο σεισμό 6,4 στη Ρόδο.
Θέλω να πω ότι και η ίδια η σεισμική ιστορία της χώρας μας μιλάει για τα φαινόμενα αυτά της έντονης διέγερσης σε σύντομα σχετικά χρονικά διαστήματα και η διεθνής σεισμολογική έρευνα μιλάει για αυτά τα θέματα. Κατά συνέπεια, επειδή πιστεύω ότι τα φαινόμενα των σεισμών είναι δυναμικά, δεν είναι στατικά, δεν είναι κάθε μέρα η ίδια εικόνα. Όταν γίνει ένας σεισμός στην Αλβανία λένε ότι μπορεί να μη μας επηρεάσει, όταν γίνεται την επόμενη μέρα και ένας δεύτερος σεισμός στην Κρήτη, τότε εγώ αλλάζω τη γνώμη μου, γιατί αλλάζουν τα δεδομένα, και λέω τότε το αθροιστικό αποτέλεσμα, η αθροιστική επίδραση των δύο αυτών σεισμών είναι πλέον προφανής στο ελληνικό σεισμικό τόξο, ευτυχώς με όχι πολύ μεγάλα μεγέθη, προς το παρόν».
Ούτως ή άλλως, από όσο γνωρίζω, και διορθώστε με αν κάνω λάθος, δεν έχουμε τα μέσα για να προχωρήσουμε σε κάποια πρόβλεψη.
«Εκείνο που θίγετε είναι το εξής: πρόβλεψη με επιχειρησιακό και πρακτικό ενδιαφέρον, να πούμε στην Πολιτεία ότι αύριο η τάδε πόλη θα πληγεί από σεισμό τάδε μεγέθους, δεν μπορούμε να κάνουμε.
Οι γενικότερες, όμως, εκτιμήσεις έχουν και αυτές την αξία τους, κατ’ αρχήν επιστημονική και ενδεχομένως επιχειρησιακή, αν το κρίνουν τα αρμόδια όργανα της Πολιτείας, αυτό είναι η δεύτερη κατηγορία στην οποία και εγώ με αυτό το πνεύμα μιλάω.
Γνωρίζω πάρα πολύ καλά τους κανόνες για το ποιοι κρίνουν επιστημονικού ενδιαφέροντος στοιχεία, υπάρχει η Επιτροπή Εκτίμησης Σεισμικού Κινδύνου που είναι πολύ χρήσιμη και κρίσιμη Επιτροπή του ελληνικού κράτους, στην οποία παλιότερα ήμουν πρόεδρος, τώρα είμαι μέλος, άρα γνωρίζω πολύ καλά τους κανόνες.
Οι κανόνες λένε ότι αν έχεις κάτι πολύ συγκεκριμένο και επιχειρησιακώς χρήσιμο θα πρέπει να το προσκομίσεις στην Επιτροπή και να μην το πεις δημοσίως.
Εδώ δεν είναι η περίπτωσή μας, κάνω μια γενικού ενδιαφέροντος εκτίμηση, η οποία προκύπτει από τα επιστημονικά στοιχεία, δεν μπορώ όμως, όπως είπα, να προσδιορίσω, και νομίζω κανείς άλλος δεν μπορεί να το κάνει και να πω αύριο ή σε 15 μέρες η τάδε πόλη με τάδε μέγεθος θα πληγεί. Αυτό δεν το έχω υπόψη μου και νομίζω ότι σε καμία από τις δημόσιες δηλώσεις μου δεν προκύπτει αυτό».
Όταν όμως λέμε ότι οι σεισμολόγοι το παρακολουθούν, τι μπορεί να γίνει για να προστατευτούμε;
«Εκείνο το οποίο πρέπει να γίνεται ούτως ή άλλως είναι να έχουμε όσο το δυνατόν περισσότερο σε όλες τις περιοχές της χώρας και κυρίως όπου έχει υψηλή σεισμικότητα, όπως είναι η Κρήτη, τα μέτρα προετοιμασίας που προβλέπονται από τον νόμο, τις πάγιες διαδικασίες, το σχέδιο «Ξενοκράτης».
Είναι επιβεβλημένη η προετοιμασία, είτε με ενδείξεις και εκτιμήσεις είτε χωρίς.
Θα πρέπει σε όλους τους δήμους της χώρας να υπάρχουν «ετοιμοπόλεμες» καταστάσεις, θα πρέπει να ξέρει ανά πάσα στιγμή ο κάθε δήμος ποιους μηχανικούς έχει στη διάθεσή του. Μόλις γίνει ένας σεισμός να βγουν και να χαρακτηρίσουν “πράσινο”, “κόκκινο” το κάθε σπίτι, να έχουν καθορίσει χώρους συγκέντρωσης πληθυσμού, να έχει φαρμακευτικό υλικό, νοσοκομειακό προσωπικό, μηχανήματα…
Θα πρέπει να υπάρχει μία προετοιμασία, επειδή δεν είναι παντού το επίπεδο καλό, καλό είναι να το επαναλαμβάνουμε για να πιέζουμε οι επιστήμονες, η κοινωνία, τα ΜΜΕ προς αυτή τη κατεύθυνση. Ο απλός πολίτης πρέπει να αυτενεργεί και να ενημερώνεται για τους ορθούς τρόπους αντισεισμικής συμπεριφοράς και μέσω της ιστοσελίδας του Οργανισμού Αντισεισμικής Σχεδιασμού και Προστασίας (https://www.oasp.gr/).
“Η σεισμικότητα είναι 5 φορές μεγαλύτερη”
Ο κόσμος, όπως και να έχει, ανησυχεί. Μπορούμε να πούμε κάτι καθησυχαστικό ή όχι;
«Αυτό προκύπτει από τα συμφραζόμενα, είπα ότι υπάρχει μια αποσταθεροποίηση στο ελληνικό σεισμικό τόξο, η οποία είναι προφανής στον καθένα, όποιος δει τα στοιχεία στον λογαριασμό μου στο FB, η σεισμικότητα είναι πέντε φορές μεγαλύτερη από ό,τι πριν τους ισχυρούς σεισμούς της Κρήτης και Αλβανίας. Αυτό δεν μπορεί να μη βάλει κάποιον σε σκέψεις. Δε χρειάζεται να το πω εγώ.
Είναι πολύ πιθανόν να συνεχιστεί τουλάχιστον με μέτρια μεγέθη, αυτό το βλέπουμε και σήμερα (σ.σ χθες).
Υπάρχουν και κόκκινες γραμμές σε αυτά που μπορούμε να πούμε. Αν είχαμε προσεισμούς, κάτι που αυξάνει την πιθανότητα να έχουμε ισχυρό σεισμό, δε θα έβγαινα καθόλου να μιλήσω, για να μην πω ψέματα και καθησυχάζω τον κόσμο. Προσεισμοί είναι όταν στην ίδια περιοχή επιμένει και αυξάνεται το πλήθος των σεισμών και στα μεγέθη.
Αν γινόταν αυτό, θα πήγαινα στην Επιτροπή, να τα δούμε όλοι μαζί. Το φαινόμενο των προσεισμών είναι κάτι που μελετάω χρόνια με τους συνεργάτες μου και πιστεύω ότι οι προσεισμοί είναι το όπλο που υπόσχεται τα περισσότερα στην πρόγνωση των σεισμών.
Ο μεγαλύτερος εμπορικός οίκος Springer μού έχει αναθέσει και ήδη συγγράφω ένα βιβλίο για το πώς μπορούμε να προβλέψουμε σεισμούς από τους προσεισμούς.
Υπάρχει και σε αυτό το πεδίο έρευνα που μπορεί να βοηθήσει, αλλά προς το παρόν δεν έχουμε πετύχει την επιχειρησιακή πρόγνωση, εκείνο που θα βοηθήσει πρακτικά και επιχειρησιακά την Πολιτεία».
Κατερίνα Μυλωνά
Πατρίς Ηρακλείου